چکیده: استفاده غلط از صدا و عدم رعایت بهداشت صوتی حنجره در گذر زمان می تواند منجر به شکل گیری ضایعاتی روی تارهای صوتی شود که هر کدام از این ضایعات براساس ماهیت خود می توانند خوش خیم و یا بدخیم باشند. این ضایعات با توجه به نوع و مدت زمان شکل گیری آن ها بر کیفیت ادارکی صدای فرد اثر گذاشته و به اقدامات درمانی برای رفع مشکل نیاز دارند.
متن اصلی: بروز ضایعات بر تارهای صوتی که ناشی از عدم رعایت بهداشت صوتی و صداسازی نامناسب می باشد، بر کیفیت ادارکی صدای فرد اثر منفی می گذارد. اگر در مراحل اولیه شکل گیری ضایعات تارهای صوتی که عمدتا با علامت گرفتگی صدا تشخیص داده می شوند(خوش خیم و یا بدخیم) تشخیص و درمان ارائه شود، بدون شک روند درمان و بهبودی سریع تر و آسان تر پیش می رود.
در ادامه به بررسی اجمالی انواع ضایعات خوش خیم تارهای صوتی، ویژگی های ادارکی هریک از آنها بر کیفیت صدای فرد و راهکارهای درمانی پرداخته می شود.
- ندول(Nodule):
- توضیح: این ضایعه که در لبه تارصوتی به وجود می آید، ناشی از برخورد شدید تارهای صوتی حین آواسازی است. در مراحل اولیه نرم و به صورت یک ورم کوچک در لبه یکی از تارصوتی دیده می شود اما در گذر زمان و عدم رعایت بهداشت صوتی حنجره، به صورت سفت، بزرگ و واضح تغییر شکل داده و در هر دو لبه تارهای صوتی مشاهده می شود.
- ویژگی های ادراکی صدا و علایم همراه: گرفتگی و نفس آلودگی صدا(خروج هوا به دلیل انسداد ناکامل تارهای صوتی حین آواسازی)، درد در گردن که به گوش و قفسه سینه سرایت می کند، احساس وجود جسم خارجی در گلو و نیاز به گلو پاک کردن.
- جامعه مبتلا: در زنان بیشتر از مردان، کودکان قبل از دوران بلوغ که در پسران بیشتر از دختران است.
- درمان: در مراحل اولیه گفتاردرمانی به حذف پولیپ کمک میکند اما با بزرگ و مزمن شده ضایعه، اقدامات جراحی میکروسکوپی برای برداشتن پولیپ لازم است. به منظور جلوگیری از بازگشت پولیپ مراجعه به گفتاردرمانی قبل و یا بعد از جراحی ضروری می باشد.
2. پولیپ(Polyp):
- توضیح: این ضایعه عمدتا به صورت یک طرفه در لبه تارهای صوتی به دلیل استفاده غلط از صدا به خصوص فریاد زدن و بلند صحبت کردن ایجاد می شود. پولیپ ها بزرگ تر، متورم تر و ملتهب تر از ندول ها هستند. به سه مدل پایه دار(pedanculated)، پایه پهن(sessile) و هموراژیک مانند تاول خونی(hemorrhagic) مشاهده می شوند.
- ویژگی های ادراکی صدا و علایم همراه: گرفتگی و خشونت و نفس آلودگی صدا، احساس وجود جسم خارجی در گلو
- جامعه مبتلا: معمولا در مردان و زنان به یک میزان دیده می شود.
- درمان: در مراحل اولیه گفتاردرمانی به حذف پولیپ کمک می کند اما با بزرگ و مزمن شده ضایعه، اقدامات جراحی میکروسکوپی برای برداشتن پولیپ لازم است. به منظور جلوگیری از بازگشت پولیپ مراجعه به گفتاردرمانی قبل و یا بعد از جراحی ضروری می باشد.
3. کیست(Intracordal cyst): - توضیح: این ضایعه می تواند ناشی از انسداد مجرا و جمع شدن مخاط باشد که در طول زمان به علت عدم خروج مخاط بزرگ تر می شود. کیست ها عمدتا به صورت یک طرفه در بدنه تارهای صوتی مشاهده شده و تشخیص افتراقی آنها با پولیپ دشوار است. علت شکل گیری کیست ها کاملا مشخص نیست اما برخورد شدید تارهای صوتی به یکدیگر در روند استفاده غلط از صدا از عوامل ایجاد آن هاست.
- ویژگی های ادراکی صدا و علایم همراه: گرفتگی صدا، خستگی صوتی، کاهش زیر و بمی صدا.
- جامعه مبتلا: در زنان بیشتر از مردان.
- درمان: گفتاردرمانی به منظور آموزش استفاده صحیح از مکانیسم صداسازی، جراحی میکروسکوپی به منظور حذف کیست.
4. ورم تارهای صوتی(Edema): - توضیح: تورم تارهای صوتی که معمولا به صورت دو طرفه دیده می شود، می تواند ناشی از استفاده نامناسب از صدا، عفونت و آلرژی، اثرات جانبی برخی از داروها باشد. ادم رینکه، یکی از بارزترین اختلالات صوتی ناشی از ورم تارهای صوتی است. آسیب بافتی منجر به تجمع مایع در تارهای صوتی شده و حین تنفس و ارتعاش حرکات شل تارهای صوتی مشاهده می شود.
- ویژگی های ادراکی صدا و علایم همراه: گرفتگی و خشونت صدا، کاهش زیر و بمی صدا، تنگی و کوتاه شدن تنفس به دلیل انسداد بخشی از راه هوایی توسط تارهای صوتی متورم
- جامعه مبتلا:ادم رینکه بیشتر در زنان سیگاری دیده می شود.
- درمان: جراحی میکروسکوپی به منظور خروج مایعات جمع شده در تارهای صوتی، گفتاردرمانی به منظور آموزش استفاده صحیح از صدا
- لارنژیت(Laryngitis):
- توضیح: لارنژیت به معنی التهاب تارهای صوتی و بافت حنجره می باشد. عوامل گوناگونی مانند بازگشت اسید معده(ریفلاکس)، عفونت های ویروسی و باکتریایی راه تنفسی فوقانی و استفاده نامناسب از صدا و مکانیسم آواسازی به ایجاد لارنژیت کمک می کنند. لارنژیت مزمن و سفت شدن بافت تارهای صوتی در گذر زمان می تواند منجر به تغییرات بافتی و شکل گیری ندول و پولیپ شود که بر کیفیت صدای فرد اثر منفی می گذارد.
- ویژگی های ادراکی صدا و علایم همراه: گرفتگی و خشونت صدا، احساس خشکی در گلو، زیر و بمی بالاتر و یا پایین تر از حد طبیعی، دشواری در افزایش میزان بلندی صدا
- جامعه مبتلا:معمولا در مردان و زنان به یک میزان دیده می شود.
- درمان:گفتاردرمانی به منظور آموزش استفاده صحیح از صدا، دارو درمانی به منظور کنترل ریفلاکس اسید معده و عفونت های مسیر تنفسی فوقانی
6. سولکوس وکالیس(Sulcus vocalis):
- توضیح: شکل گیری شیاری بر مخاط لبه تار صوتی به صورت یک طرفه و یا دو طرفه که معمولا عمیق و قابل مشاهده است. این شیار مانع از اتصال کامل تارهای صوتی حین آواسازی می شود. منشا این اختلال صوتی که شیوع کمتری در مقایسه با اختلال دیگر دارد کاملا شناخته شده نیست اما جنبه های ژنتیکی، استفاده نامناسب از صدا به صورت مزمن، ضربه به تارهای صوتی و فرآیندهای مزمن و مکرر التهابی احتمال به وجود آمدن این اختلال را افزایش می دهد.
- ویژگی های ادراکی صدا و علایم همراه: گرفتگی و نفس آلودگی صدا.
- جامعه مبتلا: معمولا در مردان و زنان به یک میزان دیده می شود.
- درمان: گفتاردرمانی به منظور کاهش تنش عضلات صداسازی، تزریق ژل در مخاط تارهای صوتی به منظور حذف شیار موجود.
